Mityczne stwory zamieszkiwały wszystkie mitologie. Lęgły się maszkarony w ludzkiej fantazji, strasząc, bawiąc i nauczając. Mitologia słowiańska też miała swego Lewiatana. Był nim monstrualnych rozmiarów gad – Żmij. Najpotężniejszy z wszystkich mitycznych stworzeń nieantropomorficznych. Dziwotwór rodem z zaświatów, mocno powiązany z Welesem, bogiem zaświatów. Żmij, w zależności od regionu miał wiele głów lub głów nieco […]
Słowianie, jak i inne ludy gremialnie i z ochotą wierzyli w demony domowego porządku, jednym z nich było Bożątko lub inaczej zwane Uboże. System wierzeń związanych gospodarstwem domowym był rozrośnięty, co świadczy o ważności tego zakresu życia. Spokojny i dostatni dom był oczkiem w głowie każdej gospodyni i każdego gospodarza. Jakie więc płynęły korzyści ze […]
Odwieczny towarzysz boskiego Swaroga. Raróg, mityczne stworzenie o ciele ptaka zamieszkujące przeogromne przestrzenie wierzeń ziem słowiańskich. Kto chciał mieć w nim sojusznika musiał jego protektorowi składać żertwę. Łopot jego skrzydeł zwiastował nadejście dnia, a z nim panowanie boga słońca. Słońca, któremu jeszcze w czasach chrześcijańskich oddawano część codziennym pokłonem. Jak piękny był raróg Ludziom ukazywał […]
Blady strach padał na ludzi na samo tylko wspomnienie demona o imieniu poroniec. Poczwary, która rodziła się z bólu, a czasem ze zbrodni. Paniczny lęk sprawiał, że na ludzi spadało pomieszanie zmysłów. Ochronę widzieli w magicznych obrzędach. Jak więc radzono sobie z „narodzinami” Porońca? 1. Jak rodził się demon Poroniec obecny był w wierzeniach słowiańskich w […]
Protoplastka opieki medycznej – Baba Jaga Wszystko, w co ludzie wierzą obecnie i w co wierzyli, a dziś na nowo zostaje odkryte, miało kiedyś początek. Początek ginący zwykle w mrokach niepiśmiennych dziejów. Początek, czasem majaczący mgliście pomiędzy domysłami, w których gubią się badacze na przestrzeni dziejów. Początki mitu o Babie Jadze. Baba Jaga nie […]
Termy po słowiańsku i ich opiekun Bannik. W kilku słowach o organizacji łaźni. Nieprawdą jest, że mitologia słowiańska była tylko igraszką i zabawą w czczenie bałwanów. Panteon bogów i form zależnych trafnie transponował rzeczywistość do formy dydaktycznej, strawnej dla przeciętnego umysłu. Łatwiej było, dzięki mitom, zrozumieć zjawiska, nad którymi rozum nie miał władzy. Nie zapomniano też […]
Demony równouprawnienia, czyli Latawica i Latawiec w akcji. Mitologia słowiańska zawierała poza funkcjami religijnymi aspekty poznawcze i dydaktyczne. Wprowadzała młodych ludzi w świat erotyki w sposób łagodny i z dystansem. Wszystko to zaprzepaściło nadejście chrześcijaństwa, które, gdy dotarło się do ziem słowiańskich, niesione przez kulturę niedawnych, germańskich barbarzyńców, odwróciło się diametralnie od spraw cielesnych, pozostawiając na […]
Piękna i niebezpieczna rusałka. Nie wszystkie demony w słowiańskim panteonie były szkaradne i odrażające, a śmierć przez nie zadana bolesna. Rusałka jest wyjątkiem w pięknej i kuszącej formie. Była uosobieniem tego, co mężczyźni myślą o kobietach, porównując je do tajfunów. Zrazu ciepłe i wilgotne, na koniec potrafią zabrać wszystko i zostawić wkoło pustkę. Rusałki zazwyczaj wyobrażano sobie […]
Kuzynka wampira, czyli Strzyga we własnej osobie W dzieciństwie każdy chętnie słuchał opowieści o wampirach wysysających krew z ludzi. Dziecięce opowiastki kiedyś straszyły, obecnie te demony słowiańskie wprawiają w rozbawienie. Jednak dawniej, kiedy zdarzało się znaleźć zwłoki pozbawione krwi lub wnętrzności, o wypadek podejrzewano Strzygę. Jej dwoista natura duszy była zagadką i niespełnionym marzeniem ludzkości, […]
Licho, czy cetno, czyli o tym kto sprowadzał nieszczęścia na ludzi Porażki zwykle nie mają rodziców. Ludzkie nieszczęście jest sierotą. I potrzeba kozła ofiarnego, na którego konto pójdą wszystkie: nieudane inwestycje, zniszczone zasiewy lub krowa, która nie chce dawać mleka. Za wszystkie te i inne nieszczęścia odpowiadało od zawsze Licho. Sprowadzało zły los, choroby i […]
Słów kilka o kolejnym demonie z rodowodem przyrodniczym. W swych początkach, gdy plemiona żyły w lesie, potrzebując wiele przestrzeni życiowej, demon Kłobuk, psotny złodziejaszek, zamieszkiwał wraz z nimi dzikie ostępy puszczańskie, kryjąc się w jarach i wykrotach, noce spędzał w przytulnych dziuplach wyściełanych miękkim próchnem. Kiedy wreszcie ludzie osiedli, wraz z nimi osiadł duszek. Trochę […]
Bóstwa często występowały parami w małżeńskich duetach. Zjawisko dość częste we wszystkich mitologiach. Tak wśród boskiej awangardy, jak i wśród deos vulgi. I nie zawsze związki były łatwe a obie strony matrimonium przyjazne dla ludzi. Taką parę tworzyli Domowik i Kikimora. Bóstwa domowego zacisza. On poczciwy i jowialny, ona swarliwa, lubiąca postawić na swoim. Jednym […]
– Kupię dom z Domowikiem – czyli słowiański system ochrony mienia Kto najlepiej zadba o dom rodzinny? Kto doglądnie kątów? Kto zna się najlepiej na sprawach domowych? Duszek, opiekun obejścia. Kiedyś każdy dom takiego posiadał. I dbano o jego wygodę, by nie rozgniewać starucha. Słowianie wierzyli, że każda zagroda posiada zaprzyjaźnionego demona domowych pieleszy. Znany […]
Pospolite i wykwintne, czyli czego nie wiemy o Biesach i Czartach. Pradawny archetyp zła zakorzeniony jest we wszystkich kulturach popularny do dziś. Oparłszy się nawet taranowi chrześcijańskiego marketingu, trwa na swej pozycji niewzruszony od zawsze. Jakżeby można go usunąć z ludzkiej świadomości, nie niszcząc przy okazji dobra. Ludzie, ze swoją romantyczną naturą potrzebowali symboli wzniosłych i […]
Zwiastunka nieszczęść, czyli mamuna i dziwożona. Strach przed nieudanym porodem lub utrata potomstwa paraliżuje każdego rodzica od zawsze. Kobiety boją się komplikacji w trakcie ciąży i zaklinają los, prosząc o szczęśliwe rozwiązanie. Chore lub niedorozwinięte dziecko jest krzyżem na całe życie. I o wszystkie te nieszczęścia odpowiadał u Słowian demon o imieniu Mamuna. Dziwożona, bo […]
Noce pełne grozy – słów kilka o Nocnicy Strach przed ciemnością rodził potwory nocy. Lek przed tym, co czai się w mroku, jest atawizmem pozostałym po przodkach. Zanim człowiek nauczył się krzesać i wykorzystywać ogień do rozświetlania pomroki, czaiły się w nim straszne stwory. Wszystkie złe rzeczy, które się działy z członkami plemienia można było […]
Przepowiadacze pogody, czyli Płanetnik i Chmurnik. W okresie przemian neolitycznych, gdy ludzie osiedli w celu intensywnej uprawy roli i hodowli zwierząt, znaczenie pogody wzrosło znacznie. Przemożna chęć wykradzenia naturze jej sekretów związanych z zachowaniem klimatu pchnęła ludzi do stworzenia mentalnego narzędzia do kierowania jej zachowaniem. Władanie nad pogodą, chciano realizować przez obserwacje i mitologię. Powstali bogowie […]
Leszy i dobrochoczy – panowie kniei. Las dla ludów słowiańskich był miejscem życia i zarazem tajemnicą. Z racji zalesienia gros powierzchni życiowej, otaczał ich na co dzień ludzi. Był miejscem niebezpiecznym i karmiącym, dającym możliwość przeżycia. Las, jak każde inne miejsce miał swoich bogów i demony. Na szczególną uwagę zasługuje męska para indywiduów. Pan wszelkiego zwierza […]
Kobieta-zagadka, czyli czego bali się Słowianie? Południca polowała na swoje ofiary w samo południe. W gorące letnie dni lepiej nie pracować w tym czasie na polu. Rżana baba o żelaznych zębach może dopaść śmiałka, a później pastwić się nad nim. Żaden kmieć, czy rataj nie był bezpieczny. W rozedrganym powietrzu południa można zobaczyć coś, co […]
Zmora, niewidoczny demon nocy, wykorzystujący mrok, by pożywić się na nieświadomych jego obecności śpiących ludziach. Nie była bóstwem niezależnym. Jej obecność w wierzeniach przedstawiała wieczny strach przed nocą i ciemnością oraz złymi snami trapiącymi śpiących. Zmorę można było zobaczyć dopiero przy świetle księżyca. Jej przezroczyste i smukłe ciało o nadnaturalnie długich nogach, mógł ujawnić tylko […]
We have detected that you are using extensions to block ads. Please support us by disabling these ads blocker.
